İZMİR – Faili meçhul cinayetler, gözaltında kaybetme ve azap uygulamaları ile Türkiye’nin karanlık yılları olarak nitelendirilen 1990’lı yıllarda kıymetli olgulardan biri Devlet Güvenlik Mahkemeleri (DGM)’ydi. 1990’lı yıllarda DGM’lerin verdiği kararlar bugün hâlâ tartışmalara neden olurken, o yıllarda çeşitli münasebetlerle müebbet cezası verilen bir çok hükümlü bugünlerde cezasını tamamlayarak tahliye edilmeye başlandı. Lakin son periyotta sıkça gündeme gelen uygulamalardan biri çeşitli disiplin cezaları münasebet gösterilerek tahliyesi engellenen mahkumlar oldu. Bugünlerde tahliyesi engellenen isimlerden biri de 32 yıldır cezaevinde olan Hulki Güneş.
Muş’un Varto ilçesine bağlı Çayçatı köyünde inşaat işleri yaparak geçimini sağlayan Güneş, 1992 yılında Varto kırsalında çıkan bir çatışmada Mehmet Aslan isimli askerin ömrünü yitirmesi sonucu işten konuta giderken köyde gözaltına alındı. Çatışmada yer aldığı teziyle gözaltına alınan dört çocuk babası Güneş’in üzerinde o devrin bilinen bütün azap yolları uygulandı. Güneş, azaplı sorgu sürecinin akabinde şahit askerlerin sözleri doğrultusunda Diyarbakır DGM tarafından “Devletin birliği ve ülke bütünlüğünü bozmak” gerekçesiyle müebbet mahpus cezasına çarptırıldı.
İTİRAFÇI GÜNEŞ’İN ÇATIŞMADA OLMADIĞINI DOĞRULADI
Yargılama mühleti boyunca hakkındaki savları tekraren reddeden ve çatışma anında olay yerinde bulunmadığını söyleyen Güneş’in avukatları, belgeyi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AHİM) taşıdı. 19 Haziran 2003 tarihinde ise AİHM, DGM’lerin yapısına dikkat çekerek, belgede şahitlerin mahkemede dinlenmemesi nedeniyle ihlal kararı verdi. Lakin AİHM’in bu kararı da Türkiye yargısı tarafından dikkate alınmadı, tekrar yargılama yapılmadı.2013 yılında gündeme gelen 4’üncü Yargı Paketi üzerine ise Güneş tekrar yargılandı.
TANIK ASKERLERDEN İTİRAF: BASKI ALTINDA İFADEYİ İMZALATTILAR
Örgütten ayrılarak itirafçı olan ve Varto’daki çatışmaya şahit olan bir itirafçı da Güneş’in çatışma bölgesinde olmadığı istikametinde söz verdi. Bu yargılamada söz veren askerler T.E., Z.K. Ve Z.K.’nin telaffuzları ise Güneş’in yaşadıklarının yanı sıra farklı bir çok gerçeği de açığa çıkardı. Olay günü arkadaşlarının ömrünü yitirdiğini ve duygusal davrandıklarını belirten askerler, kumandanlarının baskısı sonucu Güneş’in çatışmada olduğuna dair tutanakları imzaladıklarını söyledi. Olayda pusuya düştüklerini ve çatışma esnasında kimseyi göremediklerini belirten askerler, Güneş’in durumundan ötürü vicdan azabı çekiyor olduklarını da lisana getirdi.
YENİDEN YARGILAMADA CEZAYI ONAYAN YARGIÇLAR FETÖ’DEN İHRAÇ EDİLDİ
Tanık askerlerin bu tabirlerine karşın Güneş hakkında yine yargılamada da müebbet mahpus cezası verildi. 2016 yılında gerçekleşen darbe teşebbüsünün akabinde ise bu sefer de Güneş hakkındaki cezayı veren hakim ve üyeler ‘FETÖ/PDY’ ile iltisaklı olduğu argümanıyla ihraç edildi. Öte yandan cezayı onayan Yargıtay 9’uncu Ceza Dairesi’nin yargıçları de tıpkı münasebet ile ihraç oldu. Güneş’in avukatlarının bu bahisteki başvurusu da Anayasa Mahkemesi tarafından dikkate alınmadı ve hala bir sonuç alınamadı. Tıpkı vakitte yargıçların ihracının akabinde dava tekrar AİHM’e de taşındı.
‘ÖCALAN YARGILAMALARINA TESİRİ NEDENİYLE AİHM KARARI UYGULANMADI’
32 yıldır cezaevinde olan Güneş’in gelinen evrede Ocak 2023’te tahliye olması gerekiyordu. Lakin geçmişte aldığı disiplin cezaları münasebet gösterilerek bu kere de tahliyesi engellendi. Şu an 59 yaşında olan ve Aliağa Ceza İnfaz Kurumu’nda tutulan Güneş, uzun yıllardır cezaevi şartlarında olması nedeniyle An Spondilit ( İltihaplı Romatizma ) ve KOAH hastalığına yakalandı. Güneş’in avukatı Sedat Akbal’ın AYM’ye yaptığı müracaatlar ise 4 yıldır sonuçlanmadı. Gazete Duvar’a konuşan Akbal, “AİHM 2003 yılında DGM’lerin yapısı ve şahitlerin mahkeme huzurunda sorgulanmaması nedenleriyle ihlal kararı verdi. Vaktin hükümeti uzun müddet ihlal kararına uyarak yargılamanın yenilenmesine gidecek yolu açmadı. Hükümet ve ulusal yargı organları kararın emsal teşkil etmesi bilhassa Öcalan yargılamalarına tesiri nedeniyle uzun müddet kararı uygulamadı. Haliyle bu durum Avrupa Kurulu ile Türkiye ortasında diplomatik krize dönüştü” dedi.
‘ALEYHE HİÇBİR KANIT BULUNMAMASINA KARŞIN MÜEBBET ALDI’
Yargılama sürecini anlatan Akbal, “2003 Avrupa Birliği Ahenk kanunlarıyla birlikte görece yumuşayan bağlantılarda ve siyasi ortamın da müsait hale gelmesi üzerine nihayet 2013 yılında yargılama yenilendi. Karara temel üç asker şahit duruşmaya çağrıldı. Askerler olayın şoku , arkadaşlarının hayatını kaybetmesi , askeri disiplin sair nedenlerle böylesi bir tutanağa imza attıklarını fakat mutlaka bu şahsı görmediklerini görmelerinin de mümkün olmadığını tabir ettiler. Buna karşın müebbet kararı onandı ve müvekkil karar giydiği belge kapsamına nazaran aleyhe hiç bir kanıt bulunmamasına karşın müebbete mahkum kaldı. Yargılamanın yenilenmesi sürecinden sonra yeni karar 2016 yılında onandı. Müvekkilin infaz şartları fiziki olarak olmasa da hukuksal olarak sıkıntı geçmeye başladı” sözlerini kullandı.
DÖRT YIL BOYUNCA AYM’YE KESİNTİSİZ MÜRACAATLAR SORUNU ÇÖZMÜYOR
Güneş’in hücre cezaları nedeniyle salıverilmediğini söyleyen Akbal, “Müvekkil üç hücre cezası olduğu için kaideli salıverilmiyordu. Bu uygulama ulusal üstü ve ulusal hukuka karşıt olduğundan bahis esasen AYM’ye taşınmıştı. Daha sonra Diyarbakır’da aldığı hücre cezası Karşıyaka ve Diyarbakır İnfaz Hakimliği tarafından iptal edildi. Savcı ve hakimlik bu iptal kararlarını görmezden geliyor ve uygulamıyor. Hücre cezasının iptalinden sonra AYM’ye iki müracaat yapıldı. Karşıyaka iptal kararından sonra 25 ocak, Diyarbakır iptal kararından sonra 6 ekimde müracaat yapıldı. Müracaatlarda önlem istemi var. Öncelik istemi var.AYM ise iş yoğunluğu üzere sair nedenlerle sorunu çözmüyor. Müvekkil ağır halde mağdur oluyor. Bahis dört yıldır bütün taraflarıyla bir çok müracaatla AYM önündedir” diye konuştu.
Evli dört çocuk babası olan Güneş’in ortadan geçen yıllar boyunca torunları olduğunu söyleyen Akbal, “Torunlarını tanımıyor. Hiçbirini görebilmiş değil. Çocuklarını dahi sokakta görse tanımayabilir. Müvekkilim karar giydiği belge kapsamına nazaran paktır. Şu anda bahis acil hale gelmiştir. AYM’ye davetimiz sorunu bir an evvel hukuka uygun biçimde çözmesidir. Bir insanın ömrü cezaevinde geçti. Artık de salıverilmiyor. Hukukun uygulanmasını istiyoruz. Bahis dört yıldır AYM önünde. AYM mevzuyu bir bütün olarak ele alarak sorunu adil biçimde tez olarak çözmelidir” dedi.
