İSTANBUL – Avrupa ülkelerinin Türkiye vatandaşlarına vize vermekte çıkardıkları zorluklar uzun müddettir gündemdeki yerini koruyor. 28 Mayıs’ta müzisyen Volkan Konak’ın vize talebi reddedildi, konserini iptal etmek zorunda kaldı. Bir sonraki hafta müzisyen Onur Akın da Almanya’dan ret karşılığı aldı.
Onur Akın, 35 yıllık sanatçılık hayatında birinci kere vize alamadığını belirterek “Bu ülkenin sanatkarlarının Avrupa kapılarında sığınmacı muamelesi görmelerini reddediyorum” sözünü kullandı. Turistik seyahat için sayısız kişi vize müracaatlarına olumlu cevap alamazken iş insanları da ticaret için gitmek istedikleri ülkelerden art geriye ret karşılığı aldı.
Her seferinde bu yaşananların haberini yazarken iç sesim, “Vay be ne Almanya’ymış arkadaş” diyordu lakin sıranın bir gün bana da geleceğini şimdi bilmiyordum. Eşimle birlikte bir Almanya seyahati yapmaya karar verince üç ay evvel bir aracı kurumla Almanya vizesi almak için görüştüm. Aracı kurumdaki yetkili “Almanya’ya vize almak güç. Neredeyse tüm müracaatları reddediyor” deyince daha evvel ret alan isimleri de bilmeme karşın tekrar de abarttıklarını düşündüm.
Eşim 10 yıllık avukat. Ben yıllardır gazetecilik yapıyorum. Hakkımızda bir hata kaydı yok. Bizi niçin reddetsinler ki diye düşünerek süreçleri başlattım. İstenen tonla belgeyi toplayıp aracı kurumun yolunu tuttum. Evrakları alan şirket çalışanı da “Keşke öteki ülkeyi seçseydin” demesin mi. “Yahu biz Almanya’ya gitmek istiyoruz, öteki ülkeye gitmek istersek oradan vize talebinde bulunurduk diye söylenerek dokümanları teslim ettim.
Zaman, şirket çalışanının haklılığını gösterecekti. Vize randevusu için tam iki ay bekledik. Altını çiziyorum: Vize sonucunu öğrenmek için değil, vize başvurusunu yapabilmek için iki ay bekledik. Nihayet sıra geldi. İDATA diye bir kuruma gitmemiz gerektiği söylendi. Burası Türkiye’de İtalya ve Almanya Büyükelçilik/Konsolosluklarının vize müracaatları için resmi olarak yetkilendirdiği tek kurum. Öğlen saatlerinde gittiğimiz İDATA’da tam 7 saat bekledik. Akşam saat 18.30’da sıra bize lakin geldi. Dokümanlarının eksik olduğunu düşünüyorsan İDATA içinde fotokopi çektirebilirsin, çıkış alabilirsin yahut vesikalık fotoğraf çektirebilirsin. Lakin fiyatlar olağanın neredeyse iki katı.
Geçen mühletin sonunda müracaat evraklarımızı teslim ettik. Talebimizin sonucunu öğrenmek için ise 25 gün daha bekledik. Ve yaklaşık 4 ay süren vize isteme maceramızın sonunda biz de tıpkı karşılığı aldık: Vize talebiniz reddedildi.
Gerçekten de bu cümle insanın onurunu kırıyormuş… Münasebetine ise çok şaşırdım: Gidiş hedefimiz samimi bulunmamış, hesabımızda yeteri kadar para yokmuş. Aslında söylenmek istenen şu: “Almanya’ya geleceksiniz ve iltica etmek isteyeceksiniz…”
Oysa ki ülkelerinde seyahat edebilecek bütçemiz vardı. Tahminen lüks otellerde konaklayacak gücümüz yok fakat Berlin’de birkaç gün geçirebileceğimiz kesemize uygun bir otel de bulmuştuk. Almanya Konsolosluk makamı niyet okuyarak bizim hakkımızda karar verirken üzücü halde yanılıyor. İltica fikri zihnimizde hiç yok, hiç de olmadı. Evet, İstanbul yorucu, sıkıntı bir kent. Ancak biz bir gün buradan gidersek en fazla Balıkesir’e ‘iltica’ etmek istiyoruz. Berlin sizin olsun!
RET KARARINDAN SONRA NE OLDU?
Seyahat etmek bir hak. Haksız bir ithamla hakkı yenilmiş bir kişi olarak bir de itiraz edeyim diyorum. ‘Ey Almanya, Ey Hans, Ey Helga’ diye mırıldanarak ilgili adreslere bir itiraz yazısı yazdık. Saydıkları münasebetlerin, hakikat olmadığını anlattık. Hayret bu defa karşılık gecikmedi. Biraz da tehditkar bir üslupla yazılmış karşılıkta ret kararı yinelenerek şu tabirler kullanılmıştı: “…Alternatif olarak Almanya İdari Mahkemelerine müracaat ederek itirazda bulunabilirsiniz. Bununla ilgili daha detaylı bilgileri ret bildirimimizde bulabilirsiniz. Dava sürecinin nispeten ‘külfetli ve uzun soluklu’ olabileceğini lütfen unutmayınız. Bu nedenle, sonrasında iletilen dokümanlar ve bilgiler dikkate alınmayacaktır.”
Yani ‘makul vatandaş’ da olsanız size vize vermiyoruz. Biz, bize sunulan evraklara nazaran değil, ‘hislerimize’ nazaran vize veriyoruz, bu bahisle ilgili bir derdiniz; birebir vakitte sabrınız ve maddi gücünüz varsa Alman yargısına başvurabilirsiniz. Bu saatten sonra bize yapacağınız itirazları dikkate de almayacağız.
VİZE SORUNU YENİ DEĞİL
Aslında son devirde vize sorunu yeniymiş üzere görünse de bu sorunun daha eskilere dayandığı bir gerçek. Gazeteci ve sinema eleştirmeni Şenay Aydemir, 2018’de Gazete Duvar sayfalarında ‘Almanya Başkonsolosluğu makamına…’ başlıklı bir yazı yazmıştı.
Aydemir şu sözleri aktarmıştı yazısında: “Ret edilme münasebetleri ise ‘yeterli maddi kaynağımın olmaması’, ‘verdiğim evrakların ikna edici bulunmaması’, bir de ‘otel rezervasyonumuzun değişmiş olması’. Bunların hiçbirisinin asıl münasebet olmadığını, hangi ölçütlere dayanarak yaptığınızı anlayamadığım bir halde kendinizde gördüğünüz ‘bu adam gelirse geri dönmez’ halindeki ‘niyet okuma’ politikanızdan kaynaklı olduğunu siz de ben de biliyoruz…”
2018’den 2023’e… Şenay Aydemir’le tıpkı süreci yaşıyor ve o günkü kelamlarını ben de tekrarlıyorum:
“Gerçekten merak ediyorum, insanların evraklarına koydukları resmi evraklara nazaran değil de, kendi başınızda kurduğunuz niyet okuma düzeneğiyle bu cins kararlar verme hakkını nereden alıyorsunuz?”
