Alman Yer Bilimleri Araştırma Merkezi’nden (GFZ) sismoloji uzmanları Dirk Becker ile Marco Bohnhoff, Türkiye’deki tektonik yapıyı inceledikleri yeni araştırmalarında mümkün Marmara sarsıntısına ait değerli bulgulara ulaştı. Araştırmalarında, İstanbul’un güneyindeki Marmara fay çizgisini “sismik boşluk” olarak tanımlayan uzmanlar, bu bölgede 7’nin üzerinde büyüklükte bir zelzele beklendiği sonucuna vardı. İstanbul’da meydana gelen sarsıntıların tarihçesinin de her 250 yılda bir bu bölgede şiddetli bir zelzele meydana geldiğini ortaya koyduğuna dikkat çeken uzmanlar, en son 1766 yılında 7,4 büyüklüğünde bir sarsıntı yaşandığını belirtti.
Araştırmada, Avrasya ve Anadolu tektonik levhaları ortasındaki hudut barındıran Kuzey Anadolu Fay Çizgisi üzerindeki Ana Marmara Fayı’nın uzun müddettir “aktifleşmediği” ve bu nedenle 7’nin üzerinde büyüklükteki bir sarsıntının “gecikmiş olduğu” saptamasına yer verildi.
Araştırmalarında yeni çözünürlüğü yüksek bir sismisite kataloğu kullanan uzmanlar, 2006-2020 yılları ortasında Marmara Bölgesi’nde meydana gelen 14 bin dolayında zelzelesi inceledi. Araştırmanın ana müellifi Dirk Becker, “Neredeyse tüm tekrarlayıcı dizilerin Marmara fayının batı kısmında meydana gelmesi epey dikkat cazibeli. Orta-doğu bölgesinde yalnızca üç sekans tespit edilirken İstanbul’un güneyinde ise hiç tespit edilmedi” saptamasını yaptı. Becker, data tahlilinin batıdaki fay çizgisinde meydana gelen ‘sürünme süreçlerinin’ tektonik gücün birçoklarını dengelediğini, fakat bu sürünme hissesinin doğuya gerçek giderek azaldığını gösterdiğini belirtti. Becker, “O bölgede Marmara fayının neredeyse tamamı kilitli” dedi.
İSTANBUL İÇİN SARSINTI SENARYOLARI: ADALAR YAHUT GANOS FAYI
Bölgede bir sonraki zelzelenin muhtemelen fayın “tamamen kilitli” olduğu bir bölgede meydana geleceğine dikkat çeken uzmanlar, sarsıntının İstanbul’un güneyindeki Kuzey Anadolu Fayı Sınırı’nın Adalar fayı segmentinde meydana geleceği kestirimini lisana getirdi. Lakin araştırmacılar, Marmara Denizi’nin batısındaki kilitli durumdaki Ganos fayı üzerinde de güç biriktiğini belirterek, burada son sarsıntının 1912 yılında meydana geldiğine dikkat çekti. Uzmanlar Ganos fayının kırılması durumunda sarsıntının büyüklüğünün 7,4’ü de aşabileceği ikazında bulundu.
Araştırmanın muharrirlerinden Marco Bohnhoff, “Bu bölgedeki kilitli ve sürünen segmentler ortasındaki sistematik geçişler dünya genelinde tek. Hasebiyle yalnızca yeni bir süreçle aydınlatılması mümkün oldu. Araştırmada kelamı geçen İstanbul zelzelesi senaryoları risk iddiası ve bölge halkının korunması için alınacak tedbirler bakımından büyük önemde” dedi. (DW Türkçe)
