ANKARA – Cumhuriyet Halk Partisi’nin (CHP) 4-5 Kasım’da gerçekleşecek kurultayı öncesinde yarışı kimin göğüsleyeceğine dair varsayım yürütmek sıkıntı. Değerli bir dönemeç olan İstanbul Kongresi’ni değişimcilerin desteklediği aday Özgür Çelik’in kazanması, rüzgarın istikametini değişimciler lehine çevirse de sonuca dair konuşmak için şimdi erken. Her iki kanat da kurultay günü gelip çatana kadar ve hatta kurultay günü geldiğinde son ana kadar çalışmalarını, temaslarını sürdürecek.
CHP İstanbul Milletvekili Suat Özçağdaş, bu çalışmaların merkezinde olan ancak kamuoyunda çok fazla görünür olmayan bir isim. Gençlik örgütlerinden başlayarak 30 yıldır CHP’de pek çok kademede siyaset yapan, örgütte yetişen isimlerden biri olan Özçağdaş, değişimin çabucak gerçekleşmesini isteyenlerden. CHP Genel Lider adayı Özgür Özel’in tavır dokümanında kalem oynatan, Özel’in adaylık çalışmalarına katkı sunan Özçağdaş’a nazaran CHP’de herkes değişim istiyor, ayrışma değişimin ne vakit ve kimin öncülüğünde gerçekleşeceği sorusunda başlıyor.
Özçağdaş’a nazaran CHP’de bir an evvel değişim isteyenlerin sayısında gözle görülür bir artış var ve İstanbul Kongresi’nin sonucu öbür vilayetleri cesaretlendirecek.
Özçağdaş’ın CHP’deki yapısal meselelerden gereksinim duyulan tüzük değişikliklerine, politik konumlanışından yaklaşan kurultayın muhtemel sonuçlarına kadar sorularımıza cevapları şöyle oldu:
‘EN BERBAT AN KAZANACAĞINIZI ZANNEDİP KAYBETTİĞİNİZ ANDIR’
Seçimden sonra başta CHP seçmeni olmak üzere bir bütün muhalefet seçmeninde ümitsizlik ve siyasetten uzaklaşma hali baş gösterdi. Sonrasında CHP’de açığa çıkan tartışmaların bu ümitsizliği büyüttüğü yorumları yapıldı. Bu yorumlara katılır mısınız?
Önce ne yaşadığımızı analiz etmemiz lazım. Cumhuriyet’in temel kazanımlarına saldıran, ülkeyi mafyalaşmış, çeteleşmiş bir organize hata örgütü yapılanmasına dayanak veren bir biçimde yöneten 21 yıllık bir iktidar var. Referandumdan başlayarak buna itirazı olan toplum bölümleri bir ortaya geldi, reaksiyonunu burada örgütledi. Ardından bunu lokal seçimlere yansıttı. O lokal seçimlerden sonra da biz, ‘bu iş olacak, geliyor gelmekte olan’ dedik. Hasebiyle 2019’dan 2023’e kadar, 4 yıl boyunca kitleleri iktidarın değişeceğine hazırladığımız bir süreci tarihi bir mağlubiyetle kapattık. Bunun yarattığı büyük hayal kırıklığı seçmenimizin önemli bir travma yaşamasına neden oldu. Zira en berbat an kazanacağınızı zannedip kaybettiğiniz andır. Evvelki seçimlerden farkı budur.
‘PARTİ İDARESİNİN RASTGELE BİR SEÇİM MAĞLUBİYETİ ÜZERE AKTARMASI SEÇMENİN BAĞINI ZAYIFLATTI’
Bunun ardından parti idaresinin uzunca bir müddet bunu tahlil eden, bunu gören bir yerden konuşmaması, bilakis ‘Kazanamadık fakat kaybetmedik de’ diyerek bu kaybı rastgele bir seçim mağlubiyeti üzere aktarıyor olması, seçmenin Cumhuriyet Halk Partisi ile olan bağını daha da zayıflattı.
‘BUGÜN TARTIŞMAYACAKSAK NE VAKİT TARTIŞACAĞIZ?’
Doğal olarak parti içinde de bir tartışma süreci başladı. Evet, şimdiye kadar yürütülen tartışmalar daha dikkatli yapılmalıydı. Lakin benim baktığım yer şurası; bugün tartışmayacaksak ne vakit tartışacağız? Cumhuriyet Halk Partisi’nin artık şunu konuşması gerekiyor: Ben neden en uygun şartlarda dahi seçimi kazanamıyorum ve ne yaparsam kazanabilirim? O yüzden tartışmanın olmasını çok yanlışsız bir iş olarak görüyorum.
‘HERKES DEĞİŞİM İSTİYOR, TARTIŞMA DEĞİŞİMİN NE VAKİT OLMASI GEREKTİĞİ KONUSUNDA’
Seçimden sonra yapılan açıklamalara baktığımızda Genel Merkez idaresi de CHP için değişimin kaide olduğunu söylüyor. Ayrışma nerede başlıyor?
Genel Liderimizden sade üyemize kadar, bir günlük üyemize kadar herkes bir kadro yanlışlar olduğunu ve partinin değişim göstermesi gerektiğini söylüyor. Tartışma şurada; bu değişimi bir an evvel mi başlatalım yoksa mahallî seçimlerden sonraya mı bırakalım? Sayın Genel Başkan’ın öncülüğünde mi yapalım yoksa öteki bir yapılanmayla mı devam edelim?
CHP’DE NE DEĞİŞMELİ?
Örgütün içinden gelen, yapısal bütün meselelerin sonuçlarını alanda deneyimleyen bir siyasetçisiniz. CHP’de ne değişmeli?
Cumhuriyet Halk Partisi’nin üye tabanının Türkiye’deki yaş, cinsiyet, memleket, meslek, inanç kümelerinin, etnik kümelerin tam olarak yansıması olması gerektiğini düşünüyorum. Burada sorunumuz var. Örneğin yaşlı ve cinsiyet olarak erkeklerin çok daha fazla olduğu bir örgüt yapımız var. Bir örgütün üye yapısı toplumu tıpkı oranda yansıtmadığı takdirde siz yalnızca belirli kümelere propaganda yapabilirsiniz.
Örgütlenme açısından baktığımızda; ilçe, vilayet ve genel merkez örgütlenmesinin Siyasi Partiler Kanunu çerçevesinde gerçek olduğunu lakin bunun kâfi olmadığını düşünüyorum. Örneğin 50 binlik, 100 binlik mahallelerimiz var. Buraların yalnızca bir şahısla değil, oralara da kongreler yapılarak, idareler kurularak yönetilmesi gerektiğini düşünüyorum.
Ayrıca partimizin karar alma süreçlerinin tabana yayılması, tabandan başlayarak ne düşünüldüğünün sorulması ve sonra bir siyaset oluşturulması gerektiğini düşünüyorum.
Aday belirleme süreçlerimizin ön seçimle ve mümkün olan en büyük toplumsal taban üzerinden yürütülmesi gerektiğini düşünüyorum.
‘TÜZÜK KURULTAYI EN AZ BİR HAFTA SÜRMELİ, İŞLERİ -MIŞ ÜZERE YAPAMAYIZ’
Bunların yolu ne olacak pekala? Örneğin siyaset belirleme süreçlerine bir bütün CHP örgütleri nasıl katılacak?
Bir örnek üzerinden anlatalım: Cumhuriyet Halk Partisi tüzüğünü değiştirmek istiyoruz.
Bununla ilgili genel merkezde kurulmuş bir kurul var. İnsanlardan görüş istendiği söyleniyor. “Görüşlerinizi bize yazın” deniyor. Bu prosedürü kâfi bulmuyorum. Bunlar 1-2 satır yazarak olacak işler değil. Tüzüğün ana hususlarını çeşitli tartışma noktaları da vererek ilçelerimizde, mahallelerimizde tartıştırmalıyız. Mahallelerde başlamalı, ilçelerde, vilayetlerde devam etmeliyiz. Bölgenin sivil toplum kuruluşları, muhtarları, örgütlü olmayan kamu vazifelileri, örneğin akademisyenler, öğretmenler de katılabilmeli. Sonra Genel Merkez’de büyük bir heyet nitekim önemli bir emek vererek bütün bunları toparlamalı. Karar vermemeli. Tartışma notları ve noktaları çıkarmalı. Sonra tüm bu notlar en az bir hafta sürecek tüzük kurultayında tartışılmalı ve tüzük oluşturulmalı. Birtakım mevzuları günlerce konuşmalıyız ve ondan sonra oluşturduğumuz tüzüğü de uygulatmayı başarmalıyız. İşleri -mış üzere yapamayız.
‘TÜZÜK KURULTAYI MAHALLÎ SEÇİMLERDEN SONRA HAKKINI VEREREK YAPILMALI’
Genel Merkez tüzük kurultayı için 25-26 Kasım tarihini işaret etti. Tariflediğiniz tüzük çalışmasının bu tarihlerde yapılması mümkün gözükmüyor. Sizin öngördüğünüz tüzük kurultayı tarihi ne vakit?
Genel Merkez’in belirttiği tarihte tüzük kurultayı yapılabileceğini düşünmüyorum. 4-5 Kasım’da yeni idare seçilecek, genel merkez yöneticileri seçilecek. Bunların hukukî süreci var. Mazbatalar alınacak, Parti meclisi toplanacak. Bir hafta, 10 gün bu birinci işler için geçecek. 10 gün sonra tüzük kurultayı toplayacaksınız. Yasal olarak davet yapmak bile çok kolay değil. Hasebiyle ben o tarihte bir tüzük kurultayı toplanmasını beklemiyorum, sağlıklı da bulunuyorum. Zira bir işi yapmış olmak için yapmamamız gerekiyor. Mümkünse mahallî seçimlerden sonra hakkını vererek yapılması gerektiğini düşünüyorum.
‘BİZİM YERİMİZDE ÖTEKİ BİR PARTİ OLSAYDI ÇOKTAN TARİHE KARIŞMIŞTI’
CHP idaresine en ağır tenkitler örgütlerden geliyor; dışlandıklarını, kararların merkezden alındığını söylüyorlar. Örgütlerden gelen bu tenkitler hakkında ne söylersiniz?
Cumhuriyet Halk Partisi örgütü, dünyanın en cefakar örgütüdür. Bir periyot kapatılmış olmasına, çok büyük bedeller ödemiş olmasına, 10 yıllardır iktidar olmamış olmasına, uzun yıllardır ihmal edilmiş olmasına karşın örgütümüz dimdik ayaktadır. Bizim yerimizde öteki bir parti olsaydı çoktan tarihe karışmıştı. Cumhuriyet Halk Partisi’nin kuruluş ideolojisine ve başkanına olan inançla bağlı, cumhuriyete, bu ülkenin demokrasisine sadık milyonlar var. Sosyolojik bir gerçeklik bu. Cumhuriyet Halk Partisi örgütünün bir tarafı daha var; Dünya görüşü olan, dünyaya bir okumayla bakan, aklı fikri olan, çok net siyasal önermeler sunan beşerler. Ve biz çok uzun yıllardır örgütlerin siyasal üretim süreçlerinden yararlanamıyoruz. Örneğin örgütlerimize hiç şöyle sormuyoruz; “Siz geçmişte Avrupa Birliği süreciyle ilgili ne düşünüyorsunuz?”, “Anayasa değişikliği ilgili ne düşünüyorsunuz?”, “Helalleşme süreci ile ilgili ne düşünüyorsunuz?” Hepsinin kanıları var.
‘EN BERBAT ÖN SEÇİM BİRKAÇ KİŞİNİN KARAR VERMESİNDEN İYİDİR’
Son periyotlarda “örgüt yapımız buna çok müsait değil” denilerek ön seçimden vazgeçilmiş olması da çok üzücü. Demokratik iştirak süreçlerini büsbütün göz gerisi edilmiş olması, bir periyot kongre dahi yapılmayarak yaşanmış olması; örgütü nitekim yoran, kıran bir süreç olmuş oldu. En makus ön seçim birkaç kişinin karar vermesinden uygundur.
‘SAĞ SAĞDIR, SOL DA SOLDUR’
Değişimin gerekli olduğunu düşündüğünüz temel başlıkları sıraladınız ve sol bir parti yapılanması tariflediniz. CHP’nin sağa kaydığı yorumlarına katılır mısınız? CHP’nin politik konumlanışı sizce nasıl olmalı?
Türkiye’de dayanılmaz bir siyasal telaffuzla -bunu geçmişte partimizdeki en yetkili şahıslardan de duyduk- sağ – sol ayrımının kalmadığına dair bir kabul üretildi. Ben buna katılmıyorum. Sağ sağdır, sol da soldur. Milyarlarca insanın bir bardak pak su bulamadığı, sağlıklı beslenme imkanlarından mahrum olduğu bir gezegende sağ – sol ayrımı vardır ve onun üzerinden siyaset kurulmadır. Dünyaya nereden baktığınızla ilgili bir husustur.
Ben Cumhuriyet Halk Partisi’nin sol, toplumsal demokrat bir parti olması gerektiğini düşünüyorum. Fakat partinin en yetkili bireyleri, “Artık dünyada da sağ – sol ayrımı kalmadı. Bunlar bir evvelki yüzyılın kavramlarıdır” dediğinde Cumhuriyet Halk Partisi sağa kayıyor tenkitleri doğal olarak yapılacaktır.
İkincisi, Cumhuriyet Halk Partisi külliyen kendisinin sağındaki partilerle ittifak yapıyor. Bu partilerin doğal olarak konuşma tonları, siyasetleri sağ siyasetler. Hasebiyle Cumhuriyet Halk Partisi, ittifak sürecinde günlük telaffuzunu, “Aman Altılı Masa’daki ortaklarımızı ürkütmeyelim, seçime kadar bir arıza çıkmasın” hissiyle yönettiği için kendi gerçek reaksiyonlarını her vakit ortaya koyma talihine sahip olamadı.
‘ÖZGÜR ÖZEL TEMSİL ETTİĞİ FİKRE İNANIYOR, ORTAK HEYECANI YANSITIYOR’
CHP Genel Lider adayı Özgür Özel’in açıkladığı tavır dokümanına katkı sundunuz. Neden Özgür Özel?
Genel lider adayları bir fikriyatı temsil etmeli, onu yansıtmalıdırlar. Anlattıklarına inanmalı, değiştirme tarafında heyecanları olmalı. Ben Özgür Bey’de bu inancı ve heyecanı görüyorum.
Özgür Beyefendi, bizim uzun yıllardır küme başkanvekilliğimizi yapmış bir siyasetçi. Küme Başkanvekilleri her gün kamuoyunun gözü önünde olan siyasetçiler. Münasebetiyle neredeyse her gün test ettiğimiz, her gün performansını gördüğümüz bir siyasetçi. Birçokları da hemfikir olacaktır; çalışkanlığı, partililiği, parti sırrı tutabilme özelliği, yeniyi arama özelliği, toplum kesitlerini âlâ duyma, onları düzgün özümsememe yansıtma özelliği son derece güçlü olan bir siyasetçi. Toplumla organik bağları da olan bir siyasetçi. Gerek Soma’da, gerek hapishanelerdeki çalışmalarında gerek emekle ilgili mevzularda toplumun muhtaçlık duyduğu noktalara temas etmiş bir siyasetçi.
Bütün bunlar bir genel liderde aranan ve gerekli olan özellikler. Fakat asıl gerekli özellik bir fikri temsil ediyor olması. O tavır evrakının yanında duran birçok arkadaşımızın; milletvekillerimizin, belediye liderlerimizin, vilayet liderlerimizin, ilçe liderlerimizin, partililerimizin ortak heyecanını, tutkusunu yansıtabiliyor olması lazım. O nedenle genel lider adayı olarak önerilmiş bir siyasetçi Özgür Özel.
”BİR AN ÖNCE DEĞİŞİM OLSUN’ DİYENLER ARTIYOR’
Kurultay sürecinde -yaygın tanımlamayla- ‘değişimciler’ ve ‘genel merkezciler’ kümeleri oluştu. Vilayet kongreleri devam ediyor. Tablo nasıl? Hangi küme kazanmaya daha yakın?
Cumhuriyet Halk Partisi’ndeki değişim tartışmalarının ana öznesi seçmenler. Sokağa çıkıldığında, seçmene, “Cumhuriyet Halk Partisi’nin bu haliyle devam etmesini istiyor musunuz?” diye sorulsa 100 şahıstan 3 kişi bile “Çok yeterli gidiyorsunuz, bu türlü devam edin” demez. Demek ki talep aslında seçmenin talebi. Toplumda da bulunan bu talebin gün geçtikçe örgütlerde çok daha fazla duyulduğunu görüyorum. Şu anda “bir an önce değişim olsun” diyenlerde artış olduğunu düşünüyorum.
‘GENEL LİDERİMİZ BİZİM İÇİN TARTIŞILMAZ BİR İSİM FAKAT DEĞİŞİM TALEBİNE KULAKLARIMIZI AÇMALIYIZ’
Şunu da eklemek isterim; Cumhuriyet Halk Partisi Genel Lideri bizim için çok değerlidir. Atatürk’ten bu yana yedinci genel liderimiz Sayın Kılıçdaroğlu, tarihi bir kişiliktir. Sayın Kılıçdaroğlu misyonunu tamamladığında -ama bu kurultayda lakin bundan sonraki kurultayda- bizim partimizin değerlisi olarak, birinci derecede hürmete layık bir siyasal figür olarak ömrüne devam edecek. Onu korumak, emeğine hürmet duymak, tarihi süreç içerisinde gerçek yere oturtmak bizim için çok değerli. Ancak toplumun “hemen artık değişim yapmalısınız” talebi var. Buna da hepimizin kulaklarımızı açması gerektiğini düşünüyorum.
‘İSTANBUL ÖTEKİ VİLAYETLERİ CESARETLENDİRECEKTİR’
Değişim isteyenlerde artış olduğunu düşündüğünüzü söylediniz. Bu artışta İstanbul kongresini değişimcilerin kazanmasının tesiri var mı? İstanbul’u alan CHP’yi alır mı?
250’ye yakın delegenin olduğu bir vilayette kuşkusuz farklı tarafta tercihler kullanacak olan arkadaşlarımız olacaktır. Ancak İstanbul’un ana gövdesinin Cumhuriyet Halk Partisi’nde bir değişim olması istikametinde hal koyacağını düşünüyorum.
Ülkemizde neredeyse İstanbul’la bağlantısı, bağlantısı olmayan hiçbir vilayet yok. Doğal olarak herkesin gözü de İstanbul’un üzerinde. İstanbul’un bu tarafta bir irade koymuş olması bu tarafta düşünen fakat tam kestiremeyen örgütlerimizin de tercihlerine katkı yapacaktır, onları cesaretlendirecektir diye düşünüyorum. O yüzden İstanbul’un sonuçları kurultay açısından belirleyici sonuçlardan biri olacaktır.
